Bijzonder Bezit uitgelicht: de Vissenkomwoningen

In de speciale reeks ‘Bijzonder Bezit’ van Woonstad Rotterdam is dit keer aandacht voor de Vissenkommen in Pendrecht.

De Vissenkommen bestaan uit portiekwoningen in de Stellendamstraat. Vanwege de bijzondere ramen lijken ze op vissenkomen, vandaar de naam. Onderstaand artikel is afkomstig van Woonstad Rotterdam (of bekijk het artikel met foto’s op de website van de woningcorporatie):

Woonstad Rotterdam bezit veel gebouwen en woningcomplexen die om verschillende redenen bijzonder zijn. Bijvoorbeeld omdat ze een opmerkelijke geschiedenis hebben of opvallende architectuur. Ons bijzondere bezit staat soms op onopvallende plekken en is daarom niet altijd bekend bij het grote publiek. Omdat al deze speciale plekken in de stad bijdragen aan het Rotterdam waar wij zo trots op zijn, lichten we ze uit in een speciale reeks: ‘Bijzonder Bezit’. Het bijzondere bezit van vandaag: de Vissenkommen in Pendrecht.

De Vissenkommen zijn vier portiekblokken in de Stellendamstraat in de wijk Pendrecht die hun naam danken aan de uitstekende ramen in de kopgevels. De ramen zijn geplaatst in een betonnen erker met afgeronde hoeken. Daardoor lijken ze op een vissenkom of op een televisiescherm.

Open karakter
De Vissenkommen zijn gebouwd in de jaren ’50, door de architect Harry Nefkens. Elk portiekblok bestaat uit dertig woningen in drie bouwlagen. Naast de uitstekende ramen zijn ook de tegels in de gevel bijzonder. Het gevelvlak waarin de ramen zijn geplaatst is voorzien van zeegroene verticale tegels. De woonlagen rusten op een vrijwel open onderbouw. Er is vrij zicht tussen de straat en het binnenterrein, wat de portiekblokken een open karakter geeft.

Vernieuwing Pendrecht
Woonstad Rotterdam heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in de vernieuwing van Pendrecht. Ook de komende jaren wordt de wijk verder verbeterd. De Vissenkommen zijn in 2003 zorgvuldig gerenoveerd. Nico Ros, procesmanager Wijken bij Woonstad Rotterdam, legt het idee achter de vernieuwing van Pendrecht uit. “Ons doel is om fraaie starterswoningen te creëren, in een omgeving die past bij de geschiedenis van de wijk Pendrecht. De wijk is ontworpen door Lotte Stam-Beese, een architect die in de jaren ’40 en ’50 veel heeft betekend voor de uitbreiding van Rotterdam. Pendrecht is een van haar mooiste visitekaartjes. Ze koos voor veel groen, veel licht en veel ruimte. Die filosofie willen we bewaren, zodat mensen die niet heel veel te besteden hebben toch kunnen wonen in een omgeving met een luxe, ruimtelijke uitstraling.”

Recht doen aan het verleden deed Woonstad Rotterdam ook bij de renovatie van de Vissenkommen. Nico: “We hebben de gevels laten reinigen, waardoor de complexen weer dezelfde frisheid hebben als voorheen. Het ritme in het gevelbeeld, met de verschillende soorten en kleuren steen, komt daardoor weer helemaal tot zijn recht. De stenen entrees zijn  vervangen door glazen puien. Daardoor zijn de portiekblokken nog levendiger geworden. Een bijkomend voordeel is dat bij een glazen pui jongeren minder snel rond de portieken hangen.” Momenteel werkt Woonstad Rotterdam aan de renovatie van vier andere portiekblokken die grenzen aan de Vissenkommen. Van deze renovatie wordt het laatste blok in 2017 opgeleverd.

Facts Vissenkommen
Wat: 4 portiekblokken, met in totaal 120 portiekwoningen
Waar: Pendrecht, Rotterdam-Zuid
Wanneer opgeleverd: tussen 1954 en 1957
Waarom bijzonder: grote uitstekende ramen op een zeegroen gevelvlak
Ontwerp: H.N. Nefkens/Kuiper Gouwetor De Ranitz
Renovatie: H. van Schagen Architecten, 2003