Een kwestie van verschil
De burger aan de macht. Ja als dat zou kunnen. ‘Een kwestie van verschil’ heette het programma in zaal De Unie aan de Mauritsweg 34 – 35, dinsdag 6 oktober 2009 20:00 uur
Art. 1 en de afdeling debat van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur organiseerden in de serie debatten over het creëren van vertrouwen in een pluriforme samenleving een debat over burgerinitiatieven. Het was het vierde debat in de reeks Een kwestie van verschil behandelde de faal- en succesfactoren bij burgerinitiatieven in Rotterdam en de rest van het land en wat we daarvan kunnen leren.
‘Het democratisch tekort’ of ‘de kloof tussen burger en bestuur’ werd niet alleen met politici maar ook professionals en met burgers uitgediept. De oplossingen: inspraak, burgerparticipatie, basisdemocratie liggen voor het oprapen, maar steeds krijgen zij te maken met bureaucratische obstakels of blijken hun ideeën toch niet uitvoerbaar.
Professionals kennen het probleem ook: ze willen iets organiseren voor hun doelgroep, maar die wil het liever zelf doen. Dit activisme is natuurlijk welkom, maar wordt de professional zelf dan niet overbodig? Ook overheid en gemeenten krijgen te maken met dit onderwerp. In het regeerakkoord staat dat de overheid burgers de ruimte laat ‘om initiatief te nemen en (…) voluit mee te doen’. En toch hebben gemeenteambtenaren vaak geen idee hoe ze moeten omgaan met actieve burgers. Politici praten er graag over, maar zitten vast aan financiële kaders en worden afgerekend op projecten die niet slagen. Dan zijn er nog de inactieve burgers, die het gevoel hebben dat er toch niet naar hen wordt geluisterd. Zo kunnen initiatieven in de beginfase stranden, raken burgers gefrustreerd en zijn we nog steeds niet verder met burgerparticipatie.
Het is niet moeilijk om gefaalde burgerinitiatieven te vinden en nog makkelijker om het hele idee van het burgerinitiatief af te wijzen. Maar dit is weinig productief, er zijn namelijk ook voorbeelden van geslaagde initiatieven. Hoe zijn die ontstaan en welk effect hebben ze op de verschillende partijen in het proces: de politicus, de bestuurder, de professional, de initiatiefnemer, maar ook de ‘boze Rotterdammer’?
Aan het debat namen opbouwwerkers, voorlichters, woningcorporaties, klachtbehandelaars, ambtenaren, politici en burgers betrokken om de stap van theorie naar (gedroomde) praktijk te zetten. Eerst werden de problemen en kwesties rond burgerparticipatie belicht en presenteerden twee initiatiefnemers zich, daarna achterhaalden tafels met een politicus, een boze bewoner, een professional, een ambtenaar, een bestuurders wat er geleerd kan worden van het succes en het falen van de initiatieven.
Natasja van den Berg (auteur van Praktisch Idealisme) leidde het gesprek. Zij ging eerst in gesprek met Jornt van Zuylen (beleidsmedewerker bij Ministerie van Binnenlandse Zaken, afdeling Democratie & Burgerschap en auteur van Help! Een burgerinitiatief. Een boek dat destijds gepresenteerd werd in een college van de Pendrecht Universiteit.
Een kenmerkende uitspraak van Jornt van Zuylen was het faciliteren vanuit de ambtenarij van burgerinitiatieven en dat er eigenlijk meer groene golfambtenaren zouden moeten komen. Ambtenaren, die ervoor zorgen dat burgerinitiatieven als auto’s in een ‘groene golf’ langs verkeerslichten geloodst worden. Zijn beeld van burgerinitiatieven is dat je een lange adem moet hebben en niet direct alle heil van de gemeente moet verwachten. Je komt die gemeente wel tegen op één of ander moment, bijvoorbeeld als het gaat om vergunningen.
Aan de hoofd van de tafels zaten Daphne van Houte (gemeenteraadslid Leefbaar Rotterdam) en Herman Meijer (oud wethouder en leverancier van een reeks van ideeën om het bestuur en de burgers met elkaar aan het werk te krijgen); Rabiaa Bouhalhoul, (Stedelijke projectleider Mensen Maken de Stad, RotterdamIdee & Dialogen stadsburgerschap); Bien Hofman en Rieks Westrik, (oprichters van Vitaal Pendrecht en de Pendrecht Universiteit); Ed de Meyer (opbouwwerker bij SONOR); diverse bestuursleden van Yourimperium; Abdel Hafid Bouzidi (Actiecomité Steun Tariq Ramadan) en Jan van Seters (docent opleiding Sociaal Werk INHolland, en columnist bij Radio Rijnmond).
Your Imperium aan het Pijnackerplein en de Pendrecht Universiteit waren de voorbeelden. Beide initiatieven gaan vast nog een keer bij elkaar op bezoek. Beiden kunnen veel aan elkaar hebben bleek.
Kunstenares Klaar maakte tijdens het gesprek aan tafel een tekening. Zij is kunstenaar en werkt in gemeentes als Den Helder. Zij noemde de overheid een moeilijk te pleasen minnaar. En vond dat de overheid allerlei ‘leuke’ zaken verbiedt: de ruimte van de burger steeds meer beperkt. Daartegenover werden de beperkte mogelijkheden van het huidige bestuur om alles te regelen en te besturen gesteld.
Zodra en een verslag is van de bijeenkomst vanuit de organisatie volgt er meer over deze bijeenkomst op deze site.
Op de foto’s van boven naar beneden
Natasja van den Berg en Jornt van Zuylen tijdens het inleidende gesprek over Help! Een burgerinitiatief. Plezier hebben is ook erg belangrijk, toch?
daaronder:
De tafel met Bien Hofman en Rabiaa Bouhalhoul
daaronder:
Boze bewoners tafel met Jan van Seters en een initiatiefneemster uit Rotterdam
daaronder:
Klaar tekent en haar collega-kunstenaar mengt zich in de discussie aan tafel
daaronder:
de tekening van Klaar
daaronder:
Natasja vraagt Jornt van Zuylen in de slotfase om commentaar:
Op de onderste foto de jongens van YourImperium tijdens de presentatie van hun initiatief. Zij hebben een in het oog lopend pand aan het Pijnackerplein met vooral eigen geld ingericht voor jongeren uit de buurt.
Ook aan te raden in dit kader zijn de sites: www.rrkc.nl en www.art1.nl