Wie er niet op let, loopt makkelijk voorbij aan de vele kunstuitingen die tijdens de wederopbouw zijn aangebracht op gebouwen in de binnenstad. Onder de kunstenaars die een bijdrage hebben geleverd zijn heel wat oud-leerlingen van de Rotterdamse kunstacademie. Dit is het eerste bericht in de digitale stadskrant van deze week. Pendrecht is eigenlijk in zijn geheel een toonbeeld van de wederopbouw, dus als je ……..
Tijdens de wederopbouwperiode (1945-1965) werd de buitenkant van gebouwen vaak versierd met beeldhouw- of reliëfkunst, en de binnenkant met wand-, glazeniers- of raamkunst. Deze vorm heet ook wel monumentale kunst of, omdat het vast zit aan de architectuur, gebonden kunst. We vinden deze kunstvorm in het hele land terug aan en in woningen, winkels, bedrijfs- en overheidsgebouwen, stations, theaters, kerken en scholen. Kenmerkend is het gebruik van materialen zoals gekleurde steen en glas-in-beton.
Zaaiende boeren
Kort na de oorlog hadden alleen de banken voldoende geld om nieuwe panden te bouwen. De eerste nieuwe gebouwen in de Rotterdamse binnenstad zijn dan ook banken. De drie bekendste zijn Robaver aan de Coolsingel, de Nederlandsche Handelsmaatschappij en de Twentsche Bank, beide aan de Blaak. Deze banken zijn nu van de ABN AMRO en ze staan inmiddels op de gemeentelijke monumentenlijst. Ze werden gebouwd in een traditionele architectuurstijl. Meestal met voorstellingen op de wanden van oorlog, wederopbouw en welvaart. Met symbolen als de feniks, zaaiende boeren, paarden, Neptunus, schepen en vissen.
Moderner
Na 1950 was de moderne architectuur in Rotterdam niet meer voorbehouden aan bankgebouwen. Voorbeelden zijn de Lijnbaan, het Groothandelsgebouw, de Rijks Automobiel Centrale (nu Gemeentearchief Rotterdam) en de vele winkels rond de Lijnbaan, Coolsingel en Hoogstraat, zoals Huf, Ter Meulen, de Bijenkorf, Martens, V&D, C&A, Lampe en Peek & Cloppenburg. De versieringen op deze gebouwen verschenen in een meer moderne, abstracte stijl. De thematiek bleef wel hetzelfde: wederopbouw, voorspoed en welvaart. Een voorbeeld is gevelbekroning van het voormalige gebouw van de Nederlandsche Bank aan de Boompjes. Aan de ene kant is het thema Land afgebeeld met korenhalmen, gebladerte, vliegende vogels en de zon, en aan de andere kant Zee met zeilschepen, meeuwen en een kompas. Verschillende van deze gebouwen zijn inmiddels gemeentelijke monumenten.
Kunstenaars die een bijdrage hebben geleverd aan de uitingen na de wederopbouw zijn diverse oud-leerlingen van de Rotterdamse kunstacademie, zoals Kees Franse, Cor van Kralingen, Louis van Roode, Andries Copier, Cor van Kralingen, Hans Petri en Gerard Héman.
Aanvullende informatie
Rotterdamse meesters
Het boek: Rotterdamse Meesters. Twee eeuwen kunstacademie in Rotterdam: 1773-1998 verschijnt 21 april 2012 (uitgeverij Primavera Pers). Rondom de publicatie organiseren de Willem de Kooning Academie, Gemeentearchief Rotterdam, Hogeschool Rotterdam, Chabot Museum, Museum Rotterdam, Erasmus Universiteit en Centrum Beeldende Kunst verschillende activiteiten. De aftrap is de tentoonstelling De wijde blik in het Chabot Museum (tot en met 9 april 2012).