40 jaar Vierdagorgel in Open Hof Kerk

In de inleiding van het boek ’40 JAAR OPEN HOF ORGEL’ begint Guus Ruijl enthousiast over het Vierdagorgel. Het boek eindigt misschien nog lovender over het kerkorgel dat op 14 mei 1971 met een concert in gebruik genomen werd. Drs. Bart van Buitenen schrijft daar: ‘De totale bouwgeschiedenis overziende kan worden geconcludeerd dat het vooral aan het enthousiasme ter plaatse, de generositeit van orgelmaker Vierdag en de artistieke capaciteiten van ontwerper en intonateur Hans Brink te danken is dat in De Open Hof in 1971 een orgel is geplaatst dat ongetwijfeld tot de beste instrumenten uit deze periode in de Nederlandse orgelbouw mag worden gerekend. Een instrument dat veertig jaar na dato de belangstelling nog alleszins waard is.´

Dat zijn slotwoord klopt blijkt ook uit de internet aantekeningen over de orgelbouwer zelf. Daar staat het volgend te lezen:
‘In 1970 werd in de Nederlands Hervormde Kerk in Goor een orgel geplaatst dat qua afmeting en stijl weer een nieuwe periode inluidde. Er volgden opdrachten uit het hele land, waaronder die voor de Open Hof kerk in Rotterdam in 1971 en de Julianakerk in den Haag in 1972, maar er kwamen ook verschillende opdrachten uit Noord-Duitsland. De NCRV zond in deze tijd ook regelmatig concerten uit op Vierdagorgels.
Eind jaren 70 kwam er helaas een kentering in de draagkracht van de opdrachtgevers en dientengevolge ook in die van Vierdag Orgelbouw. De Firma Vierdag hield in 1981 op te bestaan. Henk Vierdag overleed op 15 december 1992.’
Op http://www.dayak.nl/vierdag/indexvierdag.html staan 42 foto’s van kerkorgels gemaakt in de periode van 1970 t/m 1982. Het Open Hof-orgel is het vierde in de rij.

Mooi in het boek ’40 jaar Open Hof Orgel’ zijn de verhalen over hoe de commissie werkte en de contacten met de orgelbouwer verliepen. Gepassioneerde muziekliefhebbers, die zeer speciale wensen hadden en een gewillig oor vonden bij de ambachtelijke orgelbouwer uit Enschede. Het orgel moest zowel barok als romantiek kunnen vertolken. De foto’s van Hendrik Vierdag zelf, van de overhandiging van de sleutel van het orgel aan Jacques van Oortmerssen spreken boekdelen. De protestanten gingen niet over één nacht ijs. De bedragen liegen er overigens ook niet om. Het orgel kostte de kerk destijds fl 88.385,62.
Op 4 mei 1971 werd het orgel gepresenteerd aan de pers. De Rotterdammer van 7 mei kondigt de ingebruikname van vrijdagavond 14 mei aan.

In het boek staat ook het programma dat Jacques van Oortmerssen die avond speelde. Onder andere In dulce jubilo van Bach en Trumpet Tune van J. Stanley, stukken die de mogelijkheden van het orgel vast goed onder de aandacht zullen hebben gebracht. De kerk had 6 jaar gewerkt met een elektronisch orgel, dat al een keer in de brand was gegaan en beschikte nu over een prachtig ornament op het lithurgisch centrum van de Open Hofkerk.
Het boek gaat ook in op de concertpraktijken. Die concerten zijn er vanaf de ingebruikname geweest. Gedetailleerd gaat het boek in op de organisten die achter het Vierdagorgel zaten bij de zondagmuziek. 11 organisten waren dat vanaf 2004. En er komen er nog meer.

In het boekje bij de cd van ‘Audite Nova’van Gerben Mourik schrijft Bart van Buitenen een toelichting op de orgels waaronder het Vierdagorgel in de Open Hofkerk. Dat orgel siert de voorkant van de cd en dus ook de voorpagina van het boekje in de cd.
Daarin schrijft hij dat een jaar na de ingebruikname er alsnog een keuring plaatsvond door Adriaan Engels en Willem Hülsmann namens de Orgelcommissie van de Hervormde kerk en zij komen tot de conclusie dat het orgel ‘in het oeuvre van de Heer Vierdag een hoogtepunt vormt’. Hij wijst ook op het fraaie houtsnijwerk dat in het orgel is te zien. ‘Vegetatieve elementen ter herinnering aan de vroeger fruitboomgaarden in de Pendrechtse polder – is op klassieke wijze voor de pijpuiteinden aangebracht en werd door de firma Vierdag in eigen beheer uitgevoerd. In het snijwerk van de borstwerkdeuren zijn motieven uit psalm 87 verwekt.’

Pendrecht daar zit muziek in en daar draagt dit orgel zeker in hoogte mate aan bij.

Op de bovenste foto het Vierdag-orgel zoals het zondag 15 mei 2011 stond te pronken links voorin de Open Hof Kerk. Op de onderste foto Bart van Buitenen, rechts, in gesprek met een andere toehoorder. Hij steekt vast opnieuw de loftrompet uit over het fraaie instrument.