ONTHULLING VAN EEN BIJZONDER MONUMENT IN PENDRECHT
Op 10 juli j.l. is in Pendrecht aan de zijkant van de Zijpe de Geluksmuur onthuld. In deze muur is de eerste steen van Pendrecht uit 1954 ingemetseld, na 10 jaar is deze historische gevelsteen weer voor iedereen te zien.
GESCHIEDENIS VAN DE EERSTE STEEN
De gevelsteen met inschrift (“Onze Woongemeenschap” de eerste steen gelegd op 29 maart 1954 door M. Frenkel) werd ingemetseld in de westelijke zijgevel van het blok Oldegaarde 988-998. Dit blok van zes eengezinswoningen vormde de kiem van Pendrecht waarover meer te lezen is in nummer 2014-1 van dit periodiek.
Na bijna 50 jaar bleek een opknapbeurt voor de woningen niet meer rendabel en in 2004 is het blok afgebroken. Kort voor de sloop is de historische gevelsteen verwijderd en opgeslagen bij de Nieuwe Unie, de opvolger van OWG en de voorloper van het huidige Woonstad Rotterdam. Daarmee was de steen wel gered maar niet meer in de buitenruimte zichtbaar, de steen stond op een kast in het kantoor van de Nieuwe Unie op Plein 1953.
Toen eind januari 2006 bekend werd dat het kantoor van de Nieuwe Unie ging sluiten dacht eigenlijk niemand meer aan de steen die daar nog stond. Mario Bosch, de dagburgemeester van Pendrecht, deed dat wel: hij vreesde dat de historische gevelsteen uit de wijk zou verdwijnen en nam contact op met de Nieuwe Unie. Men deelde zijn mening dat de steen te zijner tijd een plaats zou moeten krijgen in de nieuwbouw op de plek waar ooit de eerste woningen van Pendrecht stonden.
Al snel was er een praktische oplossing gevonden: de steen gaat voorlopig naar de Bewonersorganisatie Pendrecht (BOP) en op 24 februari 2006 kreeg Mario de steen symbolisch overhandigd. Om praktische redenen was het echter niet mogelijk om de steen op de oorspronkelijke locatie terug te plaatsen en uiteindelijk is het idee ontstaan voor een plek op of vlakbij de Zijpe. Woonstad Rotterdam erkende de historische waarde van de Zijpe (het in 1955 geopende winkelcentrum was het eerste in Pendrecht) en besloot daarom de panden een grote onderhoudsbeurt te geven. Als afsluiting daarvan zou de eerste steen in een daarvoor te maken monument worden herplaatst, wijkkunstenares Eveline van Rooy kreeg de opdracht om een ontwerp te maken. In november 2013 begon de opknapbeurt voor de Zijpe-panden die tot april 2014 duurde, daarna is het monument gemaakt dat de naam Geluksmuur heeft gekregen.
Het muurtje zelf, in de vorm van een schoorsteenmantel, bevindt zich tegen de zijgevel van de winkel Zijpe 1 waar in een ver verleden Smit’s Kolenhandel zat. In het muurtje zijn zowel oude als nieuwe stenen uit Pendrecht verwerkt en op ooghoogte is de historische gevelsteen ingemetseld. Aan weerszijden van het muurtje zijn houten frames met gaas aan de gevel bevestigd waaraan iedereen een slotje kan bevestigen, naar het idee van een slotjesbrug in o.a. Parijs. Bovenop de muur is een plantenbak en vóór de muur zijn straatkeien gelegd.
ONTHULLING VAN DE GELUKSMUUR
Als afsluiting van het verbeterproject én om de Geluksmuur officieel in gebruik te nemen organiseerde Woonstad Rotterdam een bijeenkomst op 10 juli j.l. waarbij het tevens mogelijk was om een verbeterde woning van binnen te bekijken.
Onder een stralende zon opende Nico Ros van Woonstad Rotterdam de bijeenkomst en nodigde iedereen uit om mee te lopen naar de Geluksmuur. De eerste spreker was Eveline van Rooy en in een persoonlijk verhaal vertelde zij hoe het idee voor de muur tot stand is gekomen. Oorspronkelijk zou het de Klaagmuur gaan heten maar om dit negatieve woord te vermijden werd het de Geluksmuur. Ze was erg tevreden met het resultaat want het is precies geworden zoals zij het bedacht had.
Hierna is het woord aan dagburgemeester Mario Bosch om iets te vertellen over de levensloop van de historische steen die in het muurtje is verwerkt: het plaatsen van de steen in 1954, de sloop van de woningen 50 jaar later, de omzwervingen van de steen en nu dan de herplaatsing in dit muurtje zodat het historische kleinood weer voor iedereen zichtbaar is. Mario toonde zich erg enthousiast over het resultaat en eindigde zijn toespraak met het voorlezen van het gedicht dat G.A. Willemsen maakte ter gelegenheid van het plaatsen van de gevelsteen op 29 maart 1954.
Op Pendrechts vruchtbare klei
groeide eens het rijpe koren,
thans rijzen huizen, rij na rij
uit ’t knappe brein geboren.
En zo het koren, zon en licht
van node had, te groeien,
zo zal in Pendrecht, eens gesticht,
voor groot en klein de levensvreugde bloeien.
Samen met nachtburgemeester Harry Kock nemen Eveline en Mario de Geluksmuur in gebruik door aan het gaaswerk een slotje te hangen. Eveline had haar slotje van te voren rood geverfd en er F [hartje] E op geschilderd, de F staat voor haar in 2012 overleden echtgenoot Frans. Hierna hingen nog enkele andere mensen een slotje op zodat er nu al ruim 10 slotjes hangen.
Na dit officiële gedeelte kon men één van de verbeterde woningen bekijken (voor de liefhebbers: het huis boven de vroegere viswinkel van M. v.d. Haak) en daarna was er een heerlijk buffet, verzorgd door het aan de Zijpe gelegen Chinese afhaalrestaurant Pak Kai. Maar het belangrijkste is dat er een waardige plek is gevonden voor de historische gevelsteen die de start van de bouw van Pendrecht symboliseert.