Zondagmiddag 3 oktober om 13:00 uur stond alles klaar voor een presentatie van Historisch Charlois over de Holland Amerika Lijn en het stoom turbine schip Rotterdam.
De buitentemperatuur loog er niet om. Het was een om zo te zeggen; ‘zomerse oktoberdag’. De zon scheen fel in het Pendrecht Museum en de beamer moest alle zeilen bij zetten om de presentatie met foto’s en filmmateriaal zichtbaar te maken. De eerste foto laat de start pagina van de presentatie zien en je moet wel erg je best doen om de zin onder de Rotterdam te kunnen lezen:
‘Overal gezien, negens overtroffen’
Ja, dat staat er. En welk schip overtroefde de Rotterdam. Tijdens de presentatie werd dat wel duidelijk. Eén van de aanwezigen zei zelfs: ‘mooier schip is er nooit gebouwd!’ Precies de ‘Nieuw Amsterdam’.
Maar die is niet teruggekomen in Rotterdam en ligt nu niet aan het Katendrechtse Hoofd te pronken. Zou helemaal een fantastisch gezicht zijn. Er zijn wel allerlei miniaturen van de schepen in omloop. Bijvoorbeeld in Madurodam. De Rotterdam die daar ligt is door leerlingen van Albedacollege onder handen genomen en net als zijn grote beurt weer als nieuw teruggelegd voor de kade. In Den Haag in de miniatuurstad van Nederland, dus.
Een andere stad in Nederland heeft ook veel met de Holland Amerika Lijn te maken, precies Amsterdam. Een tijd lang is de weg van Rotterdam naar zee te ondiep geweest om met de grote passagiersschepen van de HAL naar de Wilhelminakade te kunnen. Die kade heette toen overigens ook anders, maar goed. Het Amsterdam Rijn Kanaal was al wel gegraven en er is toen voor een aantal jaren gebuik gemaakt van een kade van de KNSM. Toen de Nieuwe Waterweg gegarven was, was die trouwens ook al meteen te ondiep voor de inmiddels nog grotere schepen van de HAL. Het uitbaggeren en op diepte houden van deze verbinding zal waarschijnlijk nooit stoppen, want de Rijn en Maas voeren steeds nieuw slib aan.
Terug naar de presentatie. Cor Oosthoek vertelde bij de plaatjes. Slecht te zien, maar dat was geen bezwaar. De sfeer werd steeds beter naar mate de middag vorderde. Er is veel materiaal over de Rotterdam en zijn voorgangers verzameld door Historisch Charlois. Maar de mensen die gewerkt hebben bij de HAL en nu in de flat aan de Oldegaarde wonen met dat mooie schip erop konden veel details vertellen. Er kwamen uiteraard ook anekdotes, want sommigen hadden hun hele werkzame leven doorgebracht de grote lijn tussen Rotterdam en New York.
Alle versies van de Rotterdam kwamen langs. Ook van wanneer tot wanneer zij in de vaart geweest zijn. Ook andere schepen liet presentator, Cor Oosthoek zien.
Na een korte pauze werd de scheepvaartmaatschappij zelf behandeld. Ook interessant! Ja scheepvaartmaatschappij, want in het begin heette de Holland Amerika Lijn: N A S M. En daarvoor had de firma nog een andere naam. In 1871 werd de vennootschap door Antoine Plate F.jn en Jhr. Otto Reuchlin opgericht met als doel een rechtstreekse verbinding met Amerika uit te gaan voeren met stoomschepen. In 1873 werd de naam Plate, Reuchlin & Co omgezet in de NV Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij (NASM). Vlak hierna, in 1875, werd de Nieuwe Waterweg geopend, waardoor Rotterdam een belangrijke Europese haven kon worden. In deze periode werd New York een vaste bestemming. Omdat in het spraakgebruik de naam ‘Holland-Amerika Lijn’ (HAL) gebruikelijk was geworden, voegde de NASM deze naam op 15 juni 1896 aan haar statuten toe, zodat de vennootschap sindsdien officieel NV Nederlandsch Amerikaanse Stoomvaart Maatschappij ‘Holland-Amerika Lijn’ heet, kortweg HAL.
In 1973 werd de naam ingekort tot Holland Amerika Lijn NV, vanaf dat moment zonder streepje tussen Holland en Amerika.
Ja, je moet het allemaal maar weten. En dat doen sinds die zondagmiddag de mensen van de Historische Faculteit van de Pendrecht Universiteit, Historisch Charlois en de oud-gedienden van de HAL.
Er werden zelfs plannen gesmeed om verder te gaan zoeken naar verhalen en de geschiedenis, want er is eigenlijk niets leuker dan de anekdotes, toch?