Buurten in de Regio (Zuidwest I) – De rollen omgedraaid – Rotterdam – Pendrecht – 14 februari 2009.
Op zaterdag 14 februari 2009 stond de eerste regionale praktijkdag in de reeks Buurten in de regio in 2009 plaats. De rollen omgedraaid werd georganiseerd door het LSA in samenwerking met de Bewonersorganisatie Pendrecht/Stg. Vitaal Pendrecht. De door bewoners opgedane ervaring met de Pendrecht Universiteit stonden deze dag centraal.
Pendrecht Universiteit: bewust vaag?
Voorzitter Bien Hofman en opbouwwerker Rieks Westrik heten
iedereen welkom bij het college over de Pendrecht Universiteit (PU). College, omdat dat de vorm is waarin de PU voor de wijk belangrijke zaken aan de kaak stelt.
De Rotterdamse wijk Pendrecht, gebouwd in de vijftiger jaren van de vorige eeuw, is ontworpen door de bekende stedenbouwkundige Lotte Stam-Beese. De wijk is opgebouwd uit zogenaamde wooneenheden: een soort stempel waarbij verschillende typen woningen rondom een gemeenschappelijke tuin zijn gebouwd. De bouw van Pendrecht startte in 1953, het jaar van de watersnoodramp. Vandaar dat de straten vernoemd zijn naar plaatsen die destijds zijn ondergelopen.
Pendrecht werd een arbeiderswijk aan de zuidrand van Rotterdam in deelgemeente Charlois. In de loop der tijd bleek de wijk niet meer te voldoen. Er was geen plaats voor kinderen, de behoeften op de woningmarkt veranderden, nieuwkomers kwamen in de wijk. De nieuwe bewoners van Pendrecht zorgden er mede voor dat de laatste decennia het gemiddeld inkomen is gehalveerd en de wijk verpauperde. De neerwaartse spiraal was ingezet en deze eindigde in 2003 in een ramp voor de wijk. De 13-jarige Sedar Soares werd doodgeschoten nadat hij met vriendjes sneeuwballen gooide op passerende auto’s. De wijk stond wekenlang negatief in het nieuws.
Om het tij te keren namen bewoners het initiatief tot oprichting van de Stg. Vitaal Pendrecht. Toenmalig stadsdeelwethouder Dominic Schrijer en Hoogleraar Pieter Tops van de Universiteit Tilburg (UvT) daagden de wijk uit te laten zien wat zij in haar mars heeft. Vele activiteiten volgen. Vanuit de samenwerking met de UvT ontstond in 2006 de Pendrecht Universiteit.
Het doel van de P.U. luidt officieel: “het opleiden van bewoners, een positief beeld van de wijk naar buiten brengen, saamhorigheid onder de bewoners bevorderen en emancipatie.” Bijzonder omdat het een universiteit van bewoners onderling is. Tegelijkertijd kunnen ook professionals in de leer, aangezien bewoners de echte kennis van de wijk hebben. Niet voor niets de titel “de rollen omgedraaid”. De PU gaat uit van het fenomeen de lerende wijk. Bewonerskennis wordt zonder kleuring overgebracht en talent en ondernemerschap worden gescout. Hieruit zijn vele faculteiten ontstaan, die we vandaag ook kunnen bezoeken.
De faculteiten
Een groepje ging kijken naar de Vernieuwing van de wijk en de invloed, die bewoners daarop hebben.
Kunst en Cultuur in de wijk werden ook onder de loep genomen. Zowel in Galerie Eveline van Rooy als in het Pendrecht Theater. De Sportfaculteit werd aan de hand van voorbeelden in de buitenruimte, zoals het schoolsportplein aan de Sommelsdijkstraat en de avontuurlijke speelplek Stellenbos uit de doeken gedaan.
De Historische Faculteit en de Rollatorwerkplaats werden door de dag- en de nachtburgemeester, de pianiste uit de wijk en Cor Hofman van de Rollatorwerkplaats aangenaam beziggehouden in het mobiele museum aan Plein 1953. In het mobiele museum verzamelen buurtbewoners zaken die met Pendrecht en haar historie te maken hebben. Zo proberen zij kenmerkende zaken uit de wijk na de herstructurering te redden voor het nageslacht. De Rollatorwerkplaats zamelt oude rollators in om met deze onderdelen andere rollators van wijkbewoners te kunnen repareren.
Shanta Algoe, Pia Verschoor en Sardar Fazliyar nemen deel aan het Kangarooproject en brachten hun verhaal over aan belangstellenden. Binnen het Kangarooproject, een Rotterdam Idee van Bien Hofman, maken bewoners hun dromen rondom werk waar.
Sedat Atacan nam een groep bezoekers mee naar het Turks Huis in Pendrecht. Daar kregen ze Turkse thee en werd uitgelegd hoe het Turks Huis in Pendrecht werkt om de dialoog tussen de verschillende gemeenschappen in de wijk op gang te brengen.
Sjannie de Mooij had de tafels in het restaurant versierd met Valentijnscadeautjes uit de Halsterenstraat en liet een groepje studenten zien wat er in de Halsterenstraat, ondermeer met behulp van het project Opzoomeren, bereikt was.
De Kracht van de Pendrecht Universiteit
Wat is nu de kracht van de Pendrecht Universiteit?
Om daar achter te komen kan het handig zijn om de blik van een buitenstaander, een gast uit je eigen regio, hiernaar te vragen. Een elftal bijzonder hoogleraren hielden een interactief college hierover. In hun inleiding vertelden zij wat ze dachten dat de PU nu zo krachtig maakt. De zaal, voor de gelegenheid omgedoopt tot studenten, reageerden hierop.
In een levendige discussie blijkt de kracht ondermeer uit:
De PU gaat uit van een positieve benadering. Het gaat op zoek naar onvermoede talenten, scout ondernemerschap en geeft mensen zelfvertrouwen.
De mensen in de PU zijn er bijzonder goed in geslaagd zich te verhouden tot ambtenaren en professionals, zonder het eigen initiatief te verliezen.
Ze creatief zijn in het aanboren van mogelijke financiering.
Dat de PU ongebreideld gebruik maakt van het grote netwerk dat is opgebouwd. Bewoners helpen andere bewoners weer door hun netwerk ook voor hen beschikbaar te maken.
Dat iedereen in de PU wijzer wordt. Niemand is te oud om te leren en om iemand anders iets te leren.
Dat bewonerskennis voorop staat en voorop blijft staan. Dit kunnen ze verkopen aan beleidsmakers en professionals.
Ingelaste persconferentie
Pendrecht is de negatieve publiciteit over de wijk nu helemaal zat. Deze regionale praktijkdag toont eens te meer aan hoe de wijk in de lift zit en hoe de enorme inspanningen van bewoners hieraan bijdragen. Het verschijnen op de lijst van slechtste wijken als 2e, de opnames van het RTL-programma Secret Millionaire, bevooroordeelde artikelen in landelijke en regionale dagbladen; Pendrecht heeft er haar buik van vol!
In de nacht voor deze bijeenkomst is er dan ook een persbericht uitgegaan dat de bewoners een persconferentie houden aansluitend op deze dag. Hierop kondigen zij aan dat zij het komende half jaar met geen enkele journalist meer spreken. In de tussentijd verzamelen ze de artikelen. Met journalisten die ook positief berichten gaan ze hierna in gesprek over omgang in de toekomst.
Tips en projecten die ter sprake kwamen:
Stichting Vitaal Pendrecht / Bewonersorganisatie Pendrecht
Bien Hofman
Plein 1953 nummer 63 B,
3086 EE Rotterdam
010 480 93 46
bienhofman@hotmail.com
Rieks Westrik
riekswestrik@hotmail.com
Pendrecht Universiteit
Alle projecten vindt u terug op de website: www.vitaalpendrecht.nl (kijk ook een onder nieuws Pendrecht Universiteit)
Weblog Pendrecht (Mario Bosch) www.mario-bosch.nl
Met dank voor de foto’s in dit verslag aan Heijboer webdesign & fotografie www.heijboerfoto.nl