s Morgens was er de start van de verkoop van een nieuwbouwproject in de Tuin op het Zuiden in een gesloopte Ellewoutsdijkstraat. Aspirant-kopers bekijken wat de markt te bieden heeft. De pers kan zomaar roet in het eten gooien.
Politici als Huib van Dieijen (onderste plaatje links) en Ed Goverde (rechts) kunnen zich er vreselijk over opwinden. Ging ’s avonds bij het midzomerfeest op Plein 1953 hun gesprek daarover? Ed Goverde belde de Volkskrant en sprak een van de journalisten. ‘Ja, die kop maakt een ander weer bij ons, dus daar heb ik geen invloed op gehad’, kwam aan de orde en meer.
Bewoners kunnen zich trouwens ook mateloos opwinden over de pers. En Huib is er daar één van. Hij woont in Pendrecht. Ed werd er overigens geboren en noemt zich steevast een kind van Pendrecht. Jouw wijk, jou trots, wordt in enkele pennenstreken afgeschilderd alsof je in een Amerikaans getto rondloopt. Nou is dat wat lastig voor te stellen in het gesloopte deel van de Ellewoutsdijkstraat, maar toch ….
8 augustus op de Mediaconferentie van de Pendrecht Universiteit gaat dit artikel en de opwinding van portefeuillehouder Ed Goverde vast een rol spelen.
de Volkskrant
Mooi wonen in een krottenwijk
Door Marc van den Eerenbeemt en Merijn Rengers
Gepubliceerd op 24 juni 2009
Het zou een prachtwijk worden. Maar de Millinxbuurt is er nog altijd slecht aan toe.
‘Je zou wel gek zijn als je niet per direct een huis in een Vogelaarwijk kocht – dat was de boodschap twee jaar terug in de Troonrede’, zegt notaris Vic van Heeswijk aan de rand van het Millinxpark, het hart van de Rotterdamse Millinxbuurt.
Het park, middenin de deelgemeente Charlois, is een van de opvallendste plaatsen in een van de slechtste buurten van Nederland. De gemeente sloopte er een blok woningen en verving het vijf jaar geleden door een stadspark van allure. De huizen eromheen zijn gerenoveerd, zoals ook elders in de wijk keurig geschilderde huizenblokken zijn te vinden.
Gezicht
De wijk heeft nog een gezicht. En dat is minder vrolijk. Van Heeswijk wijst op de vele tientallen leegstaande appartementen, de talrijke makelaarsborden en de kartonnen handgeschreven te koop-bordjes met slechts een 06-nummer erop. Naast gerenoveerde panden staan huizen te verkrotten. De middenstand in de wijk is nog van het pre-Vogelaartijdperk: veel belwinkels en Turkse slagers. In een doorloopje zit een filiaal van de hedendaagse lommerd, Cash4Goods.
Aan de Mijnsherenlaan staat een groepje buurtbewoners van de oude stempel. Cornelia Krauweel geboren in de buurt, spreekt schande van de Tarwewijk, waarvan de Millinxbuurt deel uitmaakt. ‘Woonde je vroeger aan deze laan, zó, dat was elite. Nou is het een en al illegale onderhuur. Wat heeft er niet boven mijn hoofd gezeten? Bulgaren, Roemenen, Antillianen die uit het raam hangen en gillen en schreeuwen, Pakistanen, Portugezen. Nooit voor langer dan een jaar. Ik laat mijn honden ’s avonds niet meer uit. Verleden week schreeuwden ze nog ‘kankerhoer’ tegen een buurvrouwtje van 80. Dat durft ook de deur niet meer uit.’
Alle betrokkenen houden de kaken op elkaar, zegt notaris Van Heeswijk, maar het gaat ‘dramatisch slecht met de woningmarkt in de Rotterdamse Vogelaarwijken’. Hij is een kenner van de onderkant van de huizenmarkt. Zijn kantoor is de grootste organisator van executieveilingen van Nederland, waarbij woningen van mensen die hun hypotheek niet meer kunnen betalen, worden geveild. Er zijn weinig panden in de Tarwewijk die hij niet kent.
Hypotheekfraude
Hij wijst op huizen die een rol speelden in de grootschalige hypotheekfraudes die het stadsdeel jarenlang teisterden, op woningen waarvan de woonbelasting WOZ omhoog schoot omdat de prijzen van buurpanden kunstmatig werden opgedreven. Hij verhaalt van slechte makelaars die sjoemelden met taxaties van de panden en van huizenkopers die met open ogen in de val van het eigenwoningbezit liepen.
De huizenprijzen in de Millinxbuurt dalen veel harder dan elders in de stad, vertelt Van Heeswijk. ‘En dat speelt ook in andere Vogelaarwijken, zoals in Den Haag. Er zijn nauwelijks transacties, makelaars weten niet meer wat ze moeten doen. Het slaat de bodem onder het opknappen van de wijken uit. Niemand wil geld steken in een leeglopende ballon.’
Aan de malaise is één partij debet, stelt de notaris. De financiers. ‘Tot anderhalf jaar geleden waren de banken maar op één ding uit: een groter marktaandeel. Ze buitelden over elkaar heen om hypotheken te verstrekken. Ook in slechte wijken, en ook aan mensen die minder geld te besteden hebben.’
De makkelijke financiering dreef in heel Nederland, en dus ook in de Vogelaarwijken, de huizenprijzen op.
Crisis
En toen kwam de crisis.
Begin vorig jaar maakte de markt opeens een draai, zegt Cees Stelloo, makelaar en eigenaar van NuMakelaars in een café aan de rand van de Tarwewijk. ‘Banken wilden niets meer financieren. Het ene na het andere koopcontract werd ontbonden.’
Twaalf jaar geleden kreeg Stelloo zijn eerste opdracht als makelaar in de Millinxstraat. ‘Het was net alsof ik een videoclip van de Ghetto Boys binnenstapte. Overal stonden gespierde kerels in de portieken en dames van lichte zeden.’
De wijk ziet er inmiddels stukken beter uit, constateert de makelaar. Met dank aan de gemeente. Maar achter veel van die nieuwe gevels gaat het mis. ‘Er staat veel leeg, en de markt staat stil omdat de banken zich hebben teruggetrokken. Ze zullen het nooit hardop zeggen, maar ik ervaar echt dat bepaalde postcodes in Rotterdam worden buitengesloten van leningen. En dat is niet de manier om dit deel van de stad er bovenop te helpen.’
Notaris Van Heeswijk begrijpt de banken wel. ‘Alle hypotheekverkopers hebben van de bank te horen gekregen dat zij alleen nog goede hypotheken willen verstrekken. De krenten uit de pap. Dan denk je niet gelijk aan een Vogelaarwijk.’
Paleisje
Maar dat wil niet zeggen dat de huidige situatie wenselijk is. ‘Er zijn keurige mensen die – aangespoord door de optimistische verhalen over de Vogelaarwijken – hier een jaar of wat geleden een pandje hebben gekocht, er een paleisje van hebben gemaakt, en die door de dalende prijzen de komende jaren met geen mogelijkheid kunnen verhuizen. Die zitten opgesloten in hun huis. Dat is oneerlijk.’
Makelaar Stelloo beaamt dat: ‘Ik heb benedenwoningen van 50 vierkante meter in de verkoop, inclusief tuin van 10 meter diep. Laatst heb ik er nog een verkocht voor iets meer dan 50 duizend euro. Echt waar. En nog wil de bank niet meedoen. Dat is te gek voor woorden. Wat voor risico lopen de banken nou met zo’n prijsje? We moeten deze neergang stoppen, want het is gewoon onrealistisch wat hier gebeurt.’
Voor woningen in de Tarwewijk lopen de vraagprijzen uiteen van 50 tot 150 duizend euro. Voor een fractie meer heb je een pand met drie verdiepingen en eigen tuin in de Bonaventurastraat. Voor wie gewend is aan de prijzen elders in de Randstad doen de prijzen haast onwerkelijk aan. En er is volop te onderhandelen.
Vaste prijs
‘Behalve bij de woningen waarbij staat dat die voor een ‘vaste prijs’ weggaan’, zegt Van Heeswijk. ‘In die gevallen vragen verkopers precies de hoogte van de hypotheek als verkoopprijs. Want anders blijven ze met een restschuld zitten.’
Uiteindelijk, zeggen de makelaar en de notaris, is het toch de overheid die de woningmarkt in de Vogelaarwijk weer op gang moet krijgen. Van Heeswijk: ‘Die moet ervoor zorgen dat banken daar hypotheken blijven verstrekken.’ Stelloo: ‘Er zijn allerlei regelingen om kopen in deze wijken aantrekkelijker te maken, maar het duurt maanden voor je groen licht krijgt voor ondersteuning bij financiering. Dat werkt niet.’
Deelgemeente Charlois is nog steeds hard bezig met verbetering van de Tarwewijk, zegt woordvoerster Marina Fidder. ‘We zetten door en gaan van deur tot deur. Desnoods helpen we de eigenaren met renovatie. Of bieden we de bewoners schuldhulpverlening aan. De Millinxbuurt is een voorbeeld van hoe we de rest van de wijk willen aanpakken. Al wordt het steeds lastiger om daar geld voor te verzamelen.’